De Brusselse geschiedenis

De origine van Brussel

Waar nu het oude centrum van Brussel is stroomde vroeger de Zenne. De vallei rond de rivier was moerassig en oorspronkelijk woonden er maar weinig mensen. Kleine boerendorpen lagen meestal in de omgeving van de vallei omdat deze gronden uitermate geschikt waren voor landbouw.
‍
We hebben geen informatie over het exacte jaar waarin Brussel werd gesticht, maar we weten wel dat rond het jaar 1000 een kleine haven werd gebouwd aan de Zenne-rivier. Er was ook een kapel met de naam ‘Sint-Goriks’. Sindsdien werd de Zenne beetje bij beetje door de mens verplaatst naar haar huidige locatie. Op de plaats waar ooit de kapel stond, staat nu echter een prachtige Neo-Renaissance markthal die dezelfde naam draagt als de kapel toen.

De kleine haven groeide sterk dankzij haar handelscapaciteiten en er ontstond een stedelijk centrum. Het genoot ook enorm van haar ligging op handelsroutes tussen Keulen, Brugge en Gent. In de tweede helft van de 13e eeuw verhuisde het hof van de hertog van Leuven naar Brussel, wat de exponentiële groei van Brussel laat aantoonde.

Als je vandaag door de stad loopt, moet je de geschiedenis kennen – of een gids bij je hebben – om de hints te zien die aantonen hoe de stad ooit was. De hints naar het verleden zijn talrijk, bijvoorbeeld de Sint-Gorikshallen. Andere voorbeelden zijn de marktpleinen waar vroeger de havens waren, of het kleine deel van de binnenstadsmuur dat er nog steeds is. Loop door de stad en in elke straat is wel een verhaal te vertellen.

Een ander belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Brussel is het succes in haar ambachten, vooral van stof en textiel in de 14e eeuw. Op de Grote Markt, het toenmalige economische centrum van de stad, werden flamboyante gildehuizen gebouwd. Deze Barok gebouwen en het gotische stadhuis tonen de prestige aan die de stad ooit had, en maken het nog steeds een van de meest indrukwekkende delen van de stad om te bezoeken.

Ook zeker te bezoeken zijn de Brusselse wandtapijten, die in de 16e en 17e eeuw aanzien werden als de beste ter wereld. In het jaar 1600 was een derde van de Brusselse bevolking tewerkgesteld in de wandtapijt-industrie, wat het tot haar hoofdactiviteit maakte. Deze kunstwerken zijn enorm en met de hand gemaakt. Ambachtslieden zochten voortdurend naar verbeterde technieken en kleurstoffen die meer detail mogelijk maakten.

De Brusselse Ommegang

Een van de meest spectaculaire gebeurtenissen in Brussel is de Ommegang-processie. Volgens de legende had een vrouw genaamd Beatrix een visioen gehad waarin de Maagd Maria haar opdroeg het beeld van ‘Onze Lieve Vrouw op het Stokje’ te stelen uit de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen. Ze moest het naar de kapel van de kruisboogschuttersgilde in de Zavelwijk brengen. Dit was in het jaar 1348, en als bij wonder lukte het haar. Uit dankbaarheid maakte het gilde de Lieve Vrouw op het Stokje hun beschermvrouwe. Ze beloofden een jaarlijkse processie te houden waarin ze het beeld door de stad zouden dragen. Tot op de dag van vandaag bestaat het kruisbooggilde nog steeds.

In de loop der jaren is de Ommegang-processie steeds bekender geworden. In 1549 werd de Ommegang-processie gebruikt om de intocht van keizer Karel V en zijn zoon Filips te vieren. Karel V was destijds de belangrijkste heerser van Europa en was geboren in Gent. Hij wordt ook beschouwd als de eerste die van Brussel de (onofficiële) hoofdstad van Europa maakte, aangezien hij de stad vaak als zijn diplomatieke hoofdkwartier gebruikte om over Noord-Europa te regeren.

Als gevolg daarvan werd de Ommegang een religieuze en burgerlijke gebeurtenis die we vandaag nog steeds vieren. Duizenden acteurs verkleden zich en overdag worden er veel evenementen gehouden, zoals een kruisboogschietwedstrijd. In 2019 heeft UNESCO het evenement uitgeroepen tot erfgoed van de mensheid.

Kongo

Er zijn veel verhalen over Brussel. Historische gebeurtenissen zoals het Franse bombardement in 1695 dat 4.000 huizen in de stad verwoestte, of andere bijzondere middeleeuwse legendes die nog steeds worden gevierd, zoals de meiboom-planting, gehouden ter viering van onze overwinning op Leuven in 1308. Het is de overvloed aan links naar de Brusselse geschiedenis die een bezoek aan onze stad zo interessant maakt.

Om het kort te houden, is er nog een laatste belangrijk stuk dat Brussel heeft gemaakt tot de stad die het vandaag is. Het is een donkere pagina in onze geschiedenisboeken. Leopold II, die eerst hertog was en later koning werd, was geobsedeerd door het vinden van een kolonie voor België. Daarom huurde hij de ontdekkingsreiziger Henry Morton Stanley in om namens hem een ​​expeditie in Afrika te houden. Stanley zou wegen aanleggen, handelsposten opzetten en de ongeletterde plaatselijke leiders overhalen verdragen te ondertekenen. Dit alles vond plaats aan het einde van de 19e eeuw en België had geen marine of koopvaardij. Daarom besloot de regering dat ze niet zou weten wat ze moest doen met de enorme kolonie die Leopold verwierf. Daarvoor werd Leopold II de privé-eigenaar en noemde het land de Kongo Vrijstaat.

Leopold zelf profiteerde enorm van de rijkdommen die Kongo bezat, namelijk ivoor en rubber. Toch was de manier waarop hij deze rijkdommen verwierf duister en gruwelijk. De verschrikkingen die plaatsvonden in Kongo dwongen Leopold uiteindelijk om zijn eigendom op te geven. België werd vervolgens in 1908 eigenaar van Congo. Jaren later, in 1960, zou Kongo ook onafhankelijk worden van België.

Wandel vandaag door Brussel en je zult merken dat Brussel nog steeds veel banden heeft met haar koloniale verleden. Enkele van onze grootste gebouwen werden gefinancierd met het geld dat via Kongo werd verworven. Voorbeelden zijn de prachtige Koninklijke Serres van Laken en de spectaculaire triomfboog in het Jubelpark. En dan is er nog de wijk Matongé, liggend tussen de andere woonbuurten van Brussel. Hier kwamen in de jaren vijftig Kongolese studenten wonen die naar onze universiteiten gingen. Sindsdien is het gebied grotendeels bevolkt gebleven door mensen met een Afrikaanse nationaliteit. Toch is de integratie van verschillende nationaliteiten een van de grootste uitdagingen die Brussel moet overwinnen in haar transformatie.

Ben je geïnteresseerd om meer te leren? We zijn graag uw gids en laten u de stad zien waar we veel om geven.