Art-Nouveau is de architecturale bouwstijl waar Brussel vooral bekend om staat. Het was Victor Horta die in 1893 in Brussel Hôtel Tassel bouwde, een van de allereerste Art-Nouveau huizen ooit. Horta wordt beschouwd als de uitvinder van de stijl door andere grootmeesters zoals de Parijse architect Hector Guimard.
Ondanks dat er al heel wat Art-Nouveau huizen gesloopt werden telt Brussel nog steeds meer dan 500 Art-Nouveau gebouwen. Huis Tassel is natuurlijk een bezoek waard, het meesterwerk waarop Horta zijn ideeën voor het eerst toepaste. Er is ook het eigen huis van Horta waar hij woonde en zijn werkruimte had. En om er nog één te noemen, Maison Saint-Cyr, een van de meest extravagante voorbeelden van Art-Nouveau architectuur die te vinden is.
Art-Nouveau probeert architectuur, meubels en kunst in het interieur te verenigen in een gemeenschappelijke stijl. Het kwam voort uit de ‘Arts and Crafts’-filosofie, die een reactie was op de massaproductie van producten die gepaard ging met de industriële revolutie in de jaren 1850.
Door de industriële revolutie konden gewone mensen producten kopen die voorheen veel te duur waren. Plots werden luxeproducten en kunst gekopieerd en gedistribueerd tegen betaalbare prijzen.
De Arts-And-Crafts beweging, die meer een filosofie was dan een stijl, wilde het vakmanschap terugbrengen. Het stond erop om mooie, handgemaakte kwaliteitsproducten te maken. De Art-Nouveau beweging ontwikkelde zich in heel Europa, een stijl die geen enkele stijl uit het verleden wilde kopiëren en die zich op de natuur inspireerde. Maar aangezien er verschillen in uitvoering waren, afhankelijk van de geografische ligging, werd het alleen in Frankrijk en België Art-Nouveau genoemd.
In Brussel hebben we enorm veel geluk dat we niet alleen de thuisbasis zijn van enkele van de grootste Art-Nouveau huizen, maar ook van enkele van de meest gerenommeerde Art-Deco gebouwen. De Oostenrijkse architect Josef Hoffmann had een opmerkelijke invloed op de Art-Deco beweging. Zijn meesterwerk, het Stoclet-paleis, is een van de meest luxueuze privéhuizen van de 20e eeuw en gebouwd in Brussel. Het gebouw wordt beschouwd als een prototype van de art-decostijl. Adolphe Stoclet gaf Hoffmann ‘carte blanche’, een onbeperkt budget om te creëren. Het resultaat is een extravagante villa, veel te groot om een huis te noemen. Zoals typerend voor art-deco zijn de volumes geometrisch en maken de gebouwen gebruik van luxe materialen zoals grote marmeren platen. Art-deco was een stijl voor de rijken. Waar de buitenkant visueel aantrekkelijk en eenvoudig zou zijn, zou de binnenkant weelderig is.
Het is jammer dat er jaarlijks maar weinig mensen het Stoclet-paleis mogen bezoeken. Gelukkig zijn er in de stad nog vele andere Art-Deco gebouwen die bezocht kunnen worden. Een van de mooiste meesterwerken is de Villa Empain. Het werd gemaakt in opdracht van Baron Louis Empain in 1930, toen hij nog maar 21 jaar oud was. Deze monumentale villa maakt gebruik van veel luxe materialen zoals marmer, gepolijst graniet en kostbare houtsoorten. Het ontwerp is prachtig met een luxueus, ruim en gevuld interieur met licht dat door de glazen ramen naar binnen stroomt. De villa werd in 2011 volledig gerestaureerd en is sindsdien opengesteld voor het publiek.
Er is ook een van de meest populaire bars in het stadscentrum van Brussel, genaamd l’Archiduc. De art-deco-architectuur van de bar is veel bescheidener dan de twee vorige voorbeelden, maar toch ongelooflijk stijlvol en heeft een levendige geschiedenis. Als bar is het ongelooflijk belangrijk geweest in de Brusselse jazzgeschiedenis. Jazzmuzikanten kwamen van over de hele wereld om hier te spelen, en het was de thuisbasis van andere grote muzikanten zoals Jacques Brel. Vandaag de dag organiseert l’Archiduc nog steeds veel evenementen en concerten. Het blijft onvermoeibaar dienen als deze ongelooflijk stijlvolle en populaire bar.
Brussel herbergt vele verborgen juweeltjes. De meest populaire plaatsen zijn niet altijd de meest interessante om te bezoeken. Vergis je niet, we zijn erg trots op onze ‘Grand Place’. Het schitterende Broodhuis in neogotische stijl dat daar is gebouwd, evenals de weelderige barokke gildehuizen rondom het plein. We raden je aan om ons te volgen naar de zalen in renaissancestijl van Sint-Géry en de Koninklijke Galerij van Sint-Hubertus, een winkelparadijs voor de bourgeoisie dat werd gebouwd om de slecht verlichte steegjes van vroeger te vervangen.
Er zijn nog veel meer verhalen en plaatsen om te bezoeken. De verborgen juweeltjes maken Brussel echter uniek en onvergetelijk. Als je wilt, leiden we je graag rond.
Een wandeling langs enkele van de mooiste art-nouveau en art-deco realisaties in Brussel.
Bekijk deze rondleiding